Anno 2005 krijgt Dordrecht een prachtige kleurenwaaier met 55 historisch geïnspireerde kleuren. 40 eigenaren uit de historische binnenstad mogen zich melden voor een gratis kleuradvies, gebaseerd op de nieuwe kleuren van Dordrecht. Aan mij de opdracht om, als enige externe kleuradviseur, voor een reeks panden nieuwe kleurbeelden te ontwerpen. Hier het voorbeeld van de Korte Engelenburgerkade.
ensemble tussen twee havens
De bijzondere ligging tussen twee havens maakt dat dit pand van veraf is te zien en tot een van de beeldbepalende ensembles van Dordrecht behoort. Het is een ensemble met vele gezichten, waarvan het contrast tussen kade- en waterfront het meest verrassend is.
De architectonische variëteit binnen dit ensemble is groot. Desondanks is er sprake van een hechte stedenbouwkundige eenheid die nog versterkt wordt door een opmerkelijke balans tussen de afzonderlijke kleurbeelden. Elk kleurbeeld benadrukt het specifieke karakter van elk pand op zich en toch vormen ze met elkaar – als kralen aan een ketting – een aaneengesloten reeks.
ontwerpopgave
De restauratie en schilderbeurt maakt dit pand tot het sluitstuk van de reeks. De nieuwe kleuren zijn nauw afgestemd op de kleurbeelden van de belendende panden. Ook hierbij is weer gezocht naar zowel contrast als onderlinge aansluiting. Geen van de reeds aanwezige kleuren wordt precies herhaald, alleen de helderheid en intensiteit komen overeen met de reeds bestaande.
Bij de keuze van de kleuren voor de straatgevel is rekening gehouden met het verschil tussen het frontale aanzicht vanuit de verte en het overhoekse aanzicht van dichtbij.
ontwerp zijgevel
Alle gevels van dit pand zijn in stedenbouwkundig opzicht beeldbepalend: de straatgevel, de watergevel, maar ook de smalle strook van de zijgevel.
Voor de zijdelingse indruk van de straatgevel is de relatie met het gestuukte zijvlak en de aansluiting op het hoekpand Rondeel Engelenburg cruciaal. De kleur van de zijgevel moet bemiddelen tussen het gelige verweerde metselwerk en de hardstenen plint van het Rondeel Engelenburg en het verhoudingsgewijs ‘koele’ diep roodbruine metselwerk van de straatgevel. Daarnaast moet de nieuwe kleurtoon de zijgevel meer dan nu tot een volwaardig gevelvlak maken, met meer zwaarte dan nu, maar ook met meer ‘kleurigheid’ dan nu, zonder daarin echter teveel af te wijken van het materiaalkarakter resp. de cementkleur van het stucwerk.
ontwerp watergevel
Het bijzondere van de waterkant is dat het pand zich hier in tegenstelling tot z’n buren niet als vlak toont maar als volume. Het is een massief, stoer volume ondanks de vele gevelopeningen. Dit volume is voorzien van licht geschilderd geprofileerd stucwerk, waarschijnlijk ooit aangebracht om reparaties weg te werken.
De nieuwe kleur voor dit stucwerk moet de plasticiteit versterken, dus niet te donker uitvallen, omdat dan de schaduwwerking van het volume minder zou spreken. Anderzijds moet de nieuwe toon het kunnen opnemen tegen de zwaar verweerde gelige tinten van de gemetselde gevels van de buren. De kleur moet aansluiten bij de ruige sfeer van het waterfront.
Alhoewel niet tegelijk in beeld is ervoor gekozen om de kleur van de zijgevel door te zetten in de gestuukte watergevel.
ontwerp straatgevel
De straatgevel is een lijstgevel uit het einde van de 18e eeuw of begin 19e eeuw. Meer dan in de watergevel domineren hier de grote Empire-ramen en -omlijstingen het gevelbeeld. Het voor die tijd typische licht-donkercontrast tussen kozijn en raam is in de nieuwe situatie teruggebracht.
In het kader van het kleurproject voor de Historische Binnenstad van Dordrecht
Juni 2004